Başağaç'ta Karakol

Karakol ve İnönü 

    Kasaba geçiş güzergahları üzerinde bulunuyordu. Pek çok yolcu ve kervan bu mevkiden geçiş yapıyorlardı. Tabi yolculuk esnasında konaklamak zorunda kalıyorlardı. Zira Sandıklı Ovasına kuzeyden açılan kapı Başağaç Boğazı idi. 

16.yy Sandıklı Kasabası

    Afyon Türkler öncesinde de Anadolu'da geçiş güzergahlarında yer alıyordu. Başağaç da güneyle kuzeyin bağlantı noktalarından birisiydi. 

     Başağaç'la ilgili taramalar yaptığımızda çok veriye ulaşamıyoruz. Ulaşabildiğimiz bilgi ve belgelerde de eksiklikler yer aldığı gibi Başağaç olması gerekirken olmadığı belgelerde karşımıza çıkıyor. 

      Örneğin yanda yer alan harita 16. yy da Sandıklı Kasabasıdır. Başağaç adı haritada yer almıyor. Oysa ki Başağaç'ta bulunan taşınmaz tarihi eserler ve müzede sergilenenlere bakıldığı zaman daha eski tarihlere ulaşılıyor. Haritada Başağaç adı geçmemesinin nedeni 16.yy için başlıca kaynak olan Osmanlı Tahrir Defterlerinde köyün adının geçmemesidir. Söz konusu harita Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün yayınladığı 438 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri' nin 1. cildinden alınmıştır. Detaylı araştırma için bu kaynağa bakılabilir.

    Gelelim karakola. O dönemlerde yolcuların can ve mal güvenliğini sağlamak için bir karakol kurulmuştu. Bir tane Başağaç'ta bir tane de Damlalı denilen mevkide karakol bulunmaktaydı. Kasabada bulunan karakol şimdiki ilkokul bahçesinin ortasında, muhtarlık yapısında yer alıyordu. Askerlerin olası bir saldırıda gizlenmeleri için arka tarafındaki tepeye sığınak hazırlanmıştı. Okul bahçesinin bitişiğindeki bahçelerin arkasında, yokuşta bir in vardı. Bu yüzden buraya 'İnönü' denilmektedir.

Kaynaklar:  Devlet Arşivleri Genel Müd., Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri, Num. 438, Cilt 1
                    Özer Küpeli Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, Aralık 2010, 503-526 

Araştırma: Mehmet D.