Başağaç'ta Karakol

Karakol ve İnönü 

    Kasaba geçiş güzergahları üzerinde bulunuyordu. Pek çok yolcu ve kervan bu mevkiden geçiş yapıyorlardı. Tabi yolculuk esnasında konaklamak zorunda kalıyorlardı. Zira Sandıklı Ovasına kuzeyden açılan kapı Başağaç Boğazı idi. 

16.yy Sandıklı Kasabası

    Afyon Türkler öncesinde de Anadolu'da geçiş güzergahlarında yer alıyordu. Başağaç da güneyle kuzeyin bağlantı noktalarından birisiydi. 

     Başağaç'la ilgili taramalar yaptığımızda çok veriye ulaşamıyoruz. Ulaşabildiğimiz bilgi ve belgelerde de eksiklikler yer aldığı gibi Başağaç olması gerekirken olmadığı belgelerde karşımıza çıkıyor. 

      Örneğin yanda yer alan harita 16. yy da Sandıklı Kasabasıdır. Başağaç adı haritada yer almıyor. Oysa ki Başağaç'ta bulunan taşınmaz tarihi eserler ve müzede sergilenenlere bakıldığı zaman daha eski tarihlere ulaşılıyor. Haritada Başağaç adı geçmemesinin nedeni 16.yy için başlıca kaynak olan Osmanlı Tahrir Defterlerinde köyün adının geçmemesidir. Söz konusu harita Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün yayınladığı 438 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri' nin 1. cildinden alınmıştır. Detaylı araştırma için bu kaynağa bakılabilir.

Başağaç Adı Nereden Geliyor

Başağaç İsmi

 

Başağaç Adı

    Başağaç isminin nereden geldiğini biliyor musunuz? Bölgede Sandıklı ovası tarım merkezi. Ovanın çevresi dağlarla çevrili. Ovaya kuzeyden giriş kapısı Başağaç boğazı. Taşıtlar at, eşek, kağnı, at arabası ile uzak tarlalara gidilmekte. Yolcular boğazdan geçer, kervanlar köydeki handa konaklar. Teperler hep ağaçlarla kaplı, yakacak buralardan karşılanıyor. İşte ormanlık alanların ve ağaçların başladığı yer olan köy Başağaç. Bu yüzden ağaçların başladığı yer Başağaç olarak isimlendiriliyor. "Yerleşmelerin kuruluş yerlerinin bitki örtüsü özellikleri de, yerleşme adlarının oluşmasında etkili olmuştur. Başağaç'ın adını bitki örtüsü özelliklerinden aldığı görülmektedir" ( YAZICI&KOCA, 2011, syf.6).  Bölgede en yaşlı ağaç 40-50 yıl önce kesildi, dağın yamaçlarındaki ahlat ağacı(Kart ağaç).. Yaklaşık 100 yıllık. En çok yaşamış olduğu düşünülen ise 180 yıllık bir ağaç. Ağaçlar kesile kesile yaylalara kadar çekiliyor. Şimdiki çıplak tepeleri ardında bırakarak. E onca köye, koca Sandıklının evlerine ağaç mı dayanır. 

 

Kaynak: Mehmet D.

           YAZICI&KOCA(2011)Afyonkarahisar İlindeki İdari Yerleşmelerin Toponimik Sınıflandırılması,

           Türk Coğrafya Dergisi, Hakemli Makale

Başağaçlı Şehitler

I. Dünya ve İstiklal Harbi Şehitleri

Başağaçlı Şehitler

Çanakkale, Irak, Kafkas, Balkan... Cephelerinde; İstiklal Harbinde pek çok şehit vermiştir Türk Milleti. Memleketin her köşesinden halk savaşmaya cepheye gitmiştir. Elbetteki bunların arasında Afyon'dan, Sandıklı'dan, Başağaç'tan insanlarımız yer almıştır. Biz de bazı taramalar, araştırmalar yaparak bazı bilgilere ulaştık. Başağaçlı şehitleri bu araştırma sonuçlarına bakarak listeledik. Daha çok olmasına karşın eksik bilgiler yer aldığı için yalnızca bu kadarını yayınlıyoruz. Başağaç'ta çeşitli hikayeler anlatılmakta ve daha bir çok şehitten gaziden bahsedilmektedir.

Kaynaklar: www.eceabat.web.tr
                   Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası Tarihte Sandıklı, Ali Osman Karakuş

Araştırma: Mehmet D.